2014-imiit 2018-imut qaammat decembarimi soraarnerussutisiallit

Inuk soraarnerussutisianik pisartagalittut naatsorsorneqarpoq ukiumi pineqartumi decembarip 31-ani Kalaallit Nunaanni najugaqarpat, kommunillu soraarnerussutisianut nalunaarsuisarfiini ukiumi kisitsiviusumi qaammat decembarip tungaanut utoqqalinermi imaluunniit siusinaarluni soraarnerussutisiat aningaasartaannik tunngaviusunik tunineqarsimasutut nalunaarsorsimappat.

 

2018-imi decembarimi utoqqalinermi soraarnerussutisianik pisartagallit 3.700-jusimapput. Taakkunannga 380-it aningaasanik tunngaviusunik ilanngarneqarsimasunik (kaasarfimmiunik) utoqqaat illuiniinneq imaluunniit inissiisarfimmiinneq peqqutigalugu ineqarnermut nerisaqarnermullu ilassutaasunik pisartagaqarsimapput. Utoqqalinermi soraarnerussutisiallit sinneruttut amerlanersaat, katillugit 1.830-t, kisermaatut utoqqalinermi soraarnerussutisiaqarsimapput, 1.560-t aappariittut utoqqalinermi soraarnerussutisiaqarsimasut. Katillugit 2.386-it decembarimi siusinaarluni soraarnerussutisianik pisartagaqarput, taakku amerlanersaat, katillugit 1.261-it, kisermaatut soraarnerussutisiaqartut.

 

Takussutissiaq 1. Pisortanit soraarnerussutisiallit, soraarnerussutisiat suuneri malillugit

Utoqqalinermi	2014	2015	2016	2017	2018
Kisermaat	1805	2010	1938	1842	1830
Aappariit	1493	1369	1679	1567	1560
Inissiisarfimmiittut	373	379	381	380	380
Katillugit	3671	3758	3998	3789	3770
Siusinaarluni	2014	2015	2016	2017	2018
Kisermaat	1508	1447	1190	1219	1261
Aappariit	916	873	926	917	989
Inissiisarfimmiittut	141	137	133	144	136
Katillugit	2565	2457	2249	2280	2386

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik- kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit (http://bank.stat.gl/SONPEN5)

 

Soraarnerussutisiallit amerlassusaat innuttaasut amerlassussaannut sanilliullugu takuneqarsinnaavoq siusinaarluni soraarnerussutisiallit Nanortalimmi, Narsami, Paamiuni, Qaanaami, Qeqertarsuarmi Ittoqqortoormiinilu allanut naleqqiullugit amerlanerusut, tassani innuttaasut 10 pct.-iisa missaanniittut 18-it 65-illu akornanni ukiullit siusinaartumik soraarnerussutisiaqarmata. Nuummi pineqartunut kisitsit 4 pct.-imiippoq. Nuna tamakkerlugu innuttaasut 65-it sinnerlugit ukiullit 91 pct.-ii utoqqalinermi soraarnerussutisiaqarput. Nuummi agguaqatigiissillugu soraarnerussutisiallit 79 pct.-iullutik ikinnerpaapput, Kangaatsiamilu agguaqatigiissillugu 97 pct.-iullutik amerlanerpaallutik.

 

Takussutissiaq 2. Soraarnerussutisiallit najugaqarfii malillugit (dec. 2018)

	Utoqqalinermi	%-inngorlugit	Siusinaartumik	%-inngorlugit.
Nanortalik	189	95	112	11
Qaqortoq	265	87	121	6
Narsaq	195	93	101	10
Paamiut	158	95	119	13
Nuuk	747	79	552	4
Maniitsoq	303	94	153	7
Sisimiut	439	89	194	5
Kangaatsiaq	70	97	63	8
Aasiaat	290	94	166	8
Qasigiannguit	122	94	45	6
Ilulissat	338	88	238	7
Qeqertarsuaq	110	93	61	11
Uummannaq	164	91	90	6
Upernavik	169	96	119	7
Qaanaaq	52	96	50	10
Tasiilaq	141	87	170	9
Ittoqqortoormiit	18	90	32	14
Katillugit	3770	91	2386	6

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik- kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit (http://bank.stat.gl/SONPEN2 aamma http://bank.stat.gl/SONPEN3 )

 

Innuttaasut akornanni siusinaartumik soraarnerussutisiallit annertussusaat, missiliorlugu 50-inik ukiulinniit, annikitsuinnaapput, tassanngaanniik annertuumik qaffariaataat 1/3-it tungaannut annertussuseqarpoq.

Innutaasut akornanni utoqqalinermi soraarnerussutisiallit annertussusaat, 70-it inorlugit ukiulinni 78 pct.-iuvoq, 70-illu sinnerlugit ukiulinniit soraarnerussutisiallit annertussusaat 100 pct.-imiilluni.

 

Takussutissiaq 3. Soraanerussutisiallit suiaassusaat ukiuilu malillugit (dec. 2018)

Siusinaarluni	Angutit	Arnat	Katillugit	Annertus. (%)
18-24-nik ukiullit	45	38	83	2
25-34-nik ukiullit	109	80	189	2
35-44-nik ukiullit	128	92	220	3
45-54-inik ukiullit	300	304	604	7
55-64-inik ukiullit	555	593	1148	15
65+	62	80	142	30
Katillugit	1199	1187	2386	6
Utoqqalinermi	Angutit	Arnat	Katillugit	Annertus. (%)
70-it inorlugit	611	557	1168	78
70-74-inik ukiullit	686	533	1219	93
75-79-inik ukiullit	393	426	819	96
80-89-inik ukiullit	217	308	525	99
90+	17	22	39	100
Katillugit	1924	1846	3770	89

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik- kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit (http://bank.stat.gl/SONAPE1) aamma (http://bank.stat.gl/SONFPE1)

 

Soraarnerussutisiallit amerleriarneri ikileriarnerilu

Soraarnerussutisiallit amerleriarneri ikileriarnerilu ilanngutissallugit naleqquttuuvoq. Ataani takussutissiaq 4.-rimi aamma 5-imi takutinneqarput utoqqalinermi kiisalu siusinaarluni soraarnerussutisiallit amerleriarneri ikileriarnerilu piffissami 2015-imiit 2018-imut. 2016-imi soraarnerussutisiaqarunnaarsimasut tassaapput 2015-imi soraarnerussutisiaqarsimasut, 2016-imilu soraarnerussutisiaqalersimasut nutaat tassaallutik 2016-imi soraarnerussutisiaqartut, 2015-imiunngitsorli.

 

Takussutissiaq 4. 2015-imiit 2018-imut utoqqalinermi soraarnerussutisiallit amerleriarneri ikileriarnerilu

	2015		2016		2017		2018
	Amerleriar-neri	Ikileriarneri	Amerleriar-neri	Ikileriarneri	Amerleriar-neri	Ikileriarneri	Amerleriar-neri	Ikileriarneri
70-it inorlugit	373	78	457	61	99	92	267	79
70-74-inik ukiullit	17	85	53	81	20	91	22	70
75-79-inik ukiullit	3	56	16	74	6	71	7	81
80-89-inik ukiullit	3	81	9	76	3	75	4	79
90+	0	9	1	4	0	8	0	10
Katillugit	396	309	536	296	128	337	300	319

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik- kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit (http://bank.stat.gl/SONAPE3)

 

Takussutissiaq 5. 2015-imiit 2018-imut siusinaarluni soraarnerussutisiallit amerleriarneri ikileriarnerilu

	2015		2016		2017		2018
	Amerl.	Ikiler.	Amerl.	Ikiler.	Amerl.	Ikiler.	Amerl.	Ikiler.
18-24-nik ukiullit	12	1	17	3	27	4	27	5
25-34-nik ukiullit	5	7	18	9	11	10	18	8
35-44-nik ukiullit	12	11	8	22	9	8	18	7
45-54-inik ukiullit	40	33	50	94	27	33	78	32
55-64-inik ukiullit	80	205	79	252	94	94	175	69
65+	0	0	0	0	12	0	19	109
Katillugit	149	257	172	380	180	149	335	230

Najoqqutaq: Naatsorsueqqissaartarfik- kisitsisaataasivimmi kisitsisit takukkit (http://bank.stat.gl/SONFPE3)

 

Uttoqqalinermi soraarnerussutisiaqarsinnaanermut ukiut killigititat januaarip aallaqqaataanni 2017-imi 65-iniit 66-inut qaffanneqarput.

Tamanna siullermik ima isumaqarpoq: Utoqqalinermi soraarnerussutisiallit katillugit amerlassusaat apparpoq. Aappaattut: Siusinaartumik soraarnerussutisiallit katillugit amerlassusaat qaffappoq, tassani siusinaartumik soraarnerussutisiallit 65-inik ukiullit tamarmik utoqqalinermi soraarnerussutisiaqalernissamut ukiumik ataatsimik sivisunerusumik utaqqinerusussanngormata.

 

2017-imi utoqqalinermi soraarnerussutisiaqalersinnaanerup killigitaata qaffanneqarnerani siusinaarluni soraarnerussutisiallit 109-nik amerlatigisut utoqqalinermi soraarnerussutisiaqalernissaminnut ukiumik ataatsimik utaqqeqqipput. 2017-imi naliginnaanngitsumik appariaateqarput (149), tamanna naliginnaasumit 50-70 pct.-inik annertussuseqarpoq. 2018-imili utoqqalinermi soraarnerussutisiallit naliginnaasumit 140 pct.-imik annertutigisumik amerleriarput.

 

2017-imi 39-it 66-inik ukioqalinnginnerminni utoqqalinermi soraarnerussutisialittut nalunaarsorsimapput. Taakku ukiumoortumik kisitsisini 3.789-iusuni ilaapput, kisitsisaataasivimmili ukiut malillugit pct-inngortinnerini ilanngullugit naatsorsorneqanngillat, pct.-inngortitsinermi annertussusaat eqqunngitsumik inissisimalissammata. Tassani kisitsisaataasivimmi tabelini SOXAPE1, SOXPEN2 kiisalu saqqummersitami matumani takussutissiaq 2.-mi saqqummersinneqartut pineqarput.